Divadelní noviny > Zahraničí Zprávy

Zemřela Rena Mirecka

Rena Mirecka (vl. jm. Irena Kądziołka)

27. 2. 1934, Francie – 27. 8. 2022 Wrocław, Polsko

Dlouholetá herečka Divadla Laboratorium Jerzyho Grotowského, pedagožka, teatroložka a básnířka.

Narodila se ve Francii, ale roku 1939 se s rodiči do Polska vrátila. V roce 1952, po ukončení státní střední obchodní školy v Brzesku, studovala navazující vyšší školu v Krakově, studia ale na jaře 1953 přerušila. V červenci téhož roku udělala zkoušky na vysokou hereckou školu v Krakově, kde studovala mj. u Haliny Gallowé. V posledním ročníku – v roce 1956 – začala používat pseudonym Rena Mirecka. Po úspěšném ukončení školy v roce 1957 nastoupila do souboru Wojewódzki Przedsiębiorstwo Imprez Teatralnych i Widowiskowych v Krakově. W červnu 1959 získala angažmá v Grotowského Teatru 13 Rzędów v Opole, později přejmenovaném na Laboratorium. Zůstala zde bez přerušení až do jeho rozpuštění v roce 1984. Patřila k jeho předním osobnostem, hrála ve všech jeho produkcích, mj. i v přelomových Akropolis, Książę Niezłomny (Vytrvalý princ) a Apocalypsis cum figuris.

Po vyhlášení výjimečného stavu v Polsku v roce 1981 (více zde) vedla herecké stáže v Polsku i v zahraničí (Itálie, Německo, Francie, Velká británie), přičemž od roku 1983 realizovala vlastní projekty i dílny, na nichž rozvíjela vlastní parateatrální postupy, jež zkoumali a realizovali u Grotowského. Byla signatářkou aktu samorozpuštění Teatru Laboratorium ohlášeného na 28. ledna 1984.

V následujících letech realizovala ve spolupráci s Ewou Benesz a Mariuszem Sochou divadelní a paradivadelní dílny a představení, částečně připravované v rámci cyklu Be here, now… Towards (1982–1988) či The Way to the Centre (1988–1993). Konaly se především v Itálii, ale také ve Francii, Řecku, Izraeli, Šapnělsku, Kolumbii, Německu i doma v Polsku. W roku 1993 spolu s Ewou Benesz založila na Sardínii International Centre of Work Prema Sãyi, kde pokračovala v paradiavdelních projektech, náležejících především do cyklu  No, It´s the Flight (1993–1997).

Od roku 2000 byla blízkou spolupracovnicí Grotowského centra (Ośrodka Badań Twórczości) Jerzego Grotowskiego (Instytut im. Jerzego Grotowskiego) a Divadelně kulturních výzkumů (Poszukiwań Teatralno-Kulturowych) ve Wrocławi, kde do roku 2010 vedla laboratoř The Way. V roce 2010 vznikla při Institutu její škola (Szkoła Reny Mireckiej), ve které v letech 2010 – 2017 vedla laboratoře Karawanasun a Słońce (The Sun).

V roce 2005 o ní Grotowského institut vydal biografii Podróż. Rena Mirecka – aktorka Teatru Laboratorium.

…

Ve své knize Hnízdo Grotowského o ní její autorka Jana Pilátová píše:

Rena Mirecka, která prošla celou zkušeností Teatru Laboratorium, odpovídá na otázku, co bylo hlavní pro ni: Domnívala jsem se – a myslím si dodnes, že nejdůležitější je poznat, co mám dělat v životě. Co mohu naplnit bez limitů, bez kalkulací, nezištně, z plna srdce, s láskou. To je uskutečnění. Neštěstím mnoha lidí je, že často nejsou spokojeni s tím, co dělají. Nakonec nevědí, jak pracovat, co říct, jak žít. (…) Co dělám, není má zásluha. Mnoho jsem toho předtím dostala. Prožila jsem intenzivní naplnění, a teď… mám v sobě klid, ztišení. A velkou lásku k tomu, co dělám. K tomu přispělo, čemu říká autoanalýza jazykem těla, nesená různými proudy a vibracemi, které člověka kazí, když je nezná, ale mohou očišťovat, když je pozná. Je ohromný rozdíl mezi běžným životním povědomím a dimenzemi práce a odvahy, jakou jsme poznali u Grotowského. Člověk se rodí s jistými predispozicemi; díky velké práci s určitými lidmi, díky velké trpělivosti, důvěře a oddanosti může vstoupit do jiné vlnové délky, do jiné dimenze života. (Rena se učila a pracovala dlouho v Indii a v horách na Sardinii s kolegyní z projektů činné kultury na „probouzení uspaného vědomí“.)

…

Wrocławský Institut im. Jerzego Grotowského na svých webových stránkách o herečce píše (zde):

Z niepisanym smutkiem informujemy, że 27 sierpnia 2022 roku w wieku 88 lat zmarła Rena Mirecka, właśc. Irena Kądziołka, aktorka.

Urodzona we Francji, w rodzinie polskich robotników, powróciła do kraju w 1939 roku. W roku 1952, po ukończeniu Państwowego Liceum Administracyjno-Handlowego w Brzesku, rozpoczęła studia na Wydziale Handlowym Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie. Porzuciwszy je wiosną 1953, w lipcu tego roku zdała egzaminy do Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej w Krakowie, gdzie studiowała m.in. u Haliny Gallowej. Będąc na ostatnim roku studiów, przybrała pseudonim Mirecka (wystąpiła pod nim po raz pierwszy 9 XII 1956 jako Celia w przedstawieniu dyplomowym „Jak wam się podoba” Williama Shakespeare’a).

Po uzyskaniu w 1957 dyplomu aktorskiego zatrudniła się na sezon 1957/58 w zespole Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Imprez Teatralnych i Widowiskowych w Krakowie. W czerwcu 1959 została zaangażowana do Teatru 13 Rzędów w Opolu, którego aktorką była bez przerwy aż do jego rozwiązania w roku 1984, występując we wszystkich jego przedstawieniach. Grała kolejno: Śmierć w „Orfeuszu”, Ewę w „Kainie”, Wielką Niewiadomą w „Kabarecie Błażeja Sartra”, Damę w „Misterium buffo”, rolę tytułową w „Siakuntali”, Zosię w „Dziadach”, Nastazję Filipowną w „Idiocie”  (na zmianę z Ewą Lubowiecką), Laurę i Czarownicę w „Kordianie”, Rebekę-Kasandrę w „Akropolis”, żeńskiego Mefista w „Tragicznych dziejach doktora Fausta”, Ofelię w „Studium o Hamlecie”, Feniksanę w „Księciu Niezłomnym” oraz Marię Magdalenę (wraz z Mają Komorowską) w „Ewangeliach” i (na zmianę z Elizabeth Albahacą) w „Apocalypsis cum figuris”. Brała też udział we wszystkich programach Estrady Publicystycznej. Pełniła ponadto funkcję asystenta reżysera przy „Misterium buffo”, „Siakuntali” (wraz z Antonim Jahołkowskim), „Dziadach”, „Idiocie” i „Kordianie”.

W czasie prac warsztatowych była odpowiedzialna za plastykę ruchu. Gdy Teatr 13 Rzędów zaczął zdobywać międzynarodową sławę, Mirecka należała obok Ryszarda Cieślaka do aktorów prezentujących w czasie pokazów elementy treningu (m.in. w Nancy w kwietniu 1964 i maju 1965). Na początku lat 70. nie należała do grupy pracującej nad projektami parateatralnymi, ale oprócz występów w znajdujących się w repertuarze przedstawieniach, prowadziła własne prace warsztatowe i artystyczne. Od listopada 1972 do lutego 1973 wraz ze Zbigniewem Cynkutisem i grupą aktorów Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie przygotowała zdarzenie teatralne „Jałowa” według „Yermy” Federica Garcíi Lorki (premiera 16 II 1973). W styczniu i lutym 1974, w tym samym teatrze i również we współpracy z Cynkutisem pracowała nad zdarzeniem Arka. W pierwszej połowie lat 70. prowadziła liczne warsztaty i staże, najczęściej we współpracy z Cynkutisem i Stanisławem Scierskim  (Paryż, XI 1973, Australia, V–VI 1974) oraz Jahołkowskim (Pontedera, XI–XII 1975; Opole I – II 1976). Od 1976 wraz z Zygmuntem Molikiem i Jahołkowskim brała udział w kolejnych warsztatach z cyklu „Acting Therapy” (m.in. La Tenaille, V–VII 1976; Nowy Jork, III 1977, Hamilton, IV 1977; Lozanna, V 1977; Berkley, X–XI 1977; Bordeaux, II–III 1978). W roku 1979 należała do zespołu realizującego przedsięwzięcie parateatralne „Drzewo Ludzi”, a w roku 1981 wzięła udział w pracy zbiorowej „Thanatos polski. Inkantacje“.

Po ogłoszeniu stanu wojennego prowadziła liczne staże w Polsce i za granicą (Włochy, Niemcy, Francja, Wielka Brytania), przy czym od roku 1983 realizowała wyłącznie własne projekty i warsztaty, rozwijając stopniowo oryginalną wersję praktyk parateatralnych. Była sygnatariuszką aktu samorozwiązania Teatru Laboratorium ogłoszonego 28 stycznia 1984 roku. W latach następnych prowadziła we współpracy z Ewą Benesz i Mariuszem Sochą warsztaty i przedsięwzięcia teatralne i parateatralne, częściowo realizowane w ramach cykli „Be here, now… TOWARDS” (1982–1988) oraz „THE WAY TO THE CENTRE” (1988–1993). Odbywały się one przede wszystkim we Włoszech, ale także we Francji, Grecji, Izraelu, Hiszpanii, Kolumbii, Niemczech i Polsce. W roku 1993 wraz z Ewą Benesz założyła International Centre of Work Prema Sãyi na Sardynii, kontynuując w następnych latach prace parateatralne, należące głównie do cyklu „NO  IT’S THE FLIGHT” (1993–1997).

Od roku 2000 Mirecka była stałą współpracowniczką Ośrodka Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych we Wrocławiu (obecnie Instytut im. Jerzego Grotowskiego), gdzie do 2010 prowadziła laboratoria „THE WAY”. W 2010 roku przy Instytucie została powołana Szkoła Reny Mireckiej, w której w latach 2010–2017 aktorka prowadziła laboratoria „KARAWANASUN” i „SŁOŃCE”.

• Parateatr Reny Mireckiej, filmy dokumentujące jej pracę wykonane przez Macieja Stawińskiego: https://grotowski.net/mediateka/wideo/parateatr-reny-mireckiej
• Bibliografia Reny Mireckiej: https://grotowski.net/narzedziownia/bibliografie/rena-mirecka

Ceremonia pogrzebowa Reny Mireckiej rozpocznie się mszą świętą w piątek 9 września 2022 o godz. 14:00 w kaplicy na cmentarzu Świętej Rodziny we Wrocławiu przy ul. Smętnej, po której nastąpi uroczyste odprowadzenie urny z prochami zmarłej na miejsce wiecznego spoczynku.

…

O jejím úmrtí Divadelní noviny informovala Jana Pilátová.

Poslední rozloučení se koná v pátek 9. září od 14 hodin v kapli hřbitova Svaté rodiny ve Wrocławi u ulice Smętné.

/Pro i-DN z více zdrojů zpracoval hul/

• Autor: DN
• Publikováno: 7. září 2022

• Na hlavní stranu
• Na začátek stránky

Komentáře k článku: Zemřela Rena Mirecka

Přidat komentář

(Nezapomeňte vyplnit položky označené hvězdičkou.)

Přidání komentáře

Jméno a příjmení: *

E-mail: *

Komentář: *

Δ